روش‌شناسی هجویری در تعریف و نقد اصطلاحات تصوف
نویسنده
چکیده مقاله:
هجویری در تعاریف خود از مبانی و اصطلاحات تصوف، ضمن پایبندی به سنتهای پیشین از روشی خاص نیز بهره گرفته است که میتواند تفاوتهای نگاه وی به این مقولات را توجیه کند. هدف این مقاله بررسی اصول روششناختی هجویری به منظور تحلیل رویکرد وی در تعریف اصطلاحات تصوف است. مهمترین اصول روششناختی در کشف المحجوب عبارت از محوریت فنا و تأکید بر محدودیتهای ذاتی بشری است. هجویری در بخشهای مختلف تعریف، تفسیر، مقایسه و نقد اصطلاحات تصوف، با تکیه بر یکی از این اصول دیدگاههای خود را بیان کرده است. وی در تعریف اصطلاحات و در نقد کارآیی آنها، بیشتر بر اصل نخست؛ در نقد تعاریف دیگران، بیشتر بر اصل دوم و در مقایسة اصطلاحات، بر هر دو اصل تکیه میکند. اصول یاد شده به تأویلهای هجویری از آیات، تمثیلها و داستانوارهها نیز جهت میدهد. این اصول، ارتباطی معنایی را میان اصطلاحات تصوف در کشف المحجوب آشکار میکند و نگاه هجویری را در مرز دو وجه تعریفپذیری و تعریفناپذیری اصطلاحات در نوسان نگاه میدارد.
منابع مشابه
نقد آداب طعام در تصوف
فرد صوفی نشانه هایی داشت که او را از یک غیرصوفی متمایز می‌ساخت. بعضی از این نشانه ها همانند شیوۀ لباس پوشیدن، نماینده و مشخصۀ گروه ایشان بود و برخی دیگر از نشانه ها، جنبۀ «رفتاری» داشت؛ همانند رسومی که در ارتباط با صرف طعام بود. جستار حاضر درصدد پاسخ دادن به سؤالاتی از این دست است که: «آداب صرف طعام در میان صوفیان چه بود که به ایشان تشخص صوفیانه میبخشید؟» و «چه پیشینه‌ای سازندۀ این رفتار...
متن کاملمنطق تعریف در بوته نقد و داوری
این مقاله به مبحث تعریف در نظام منطق سنتی می‌پردازد و تلاش میکند با بیان انتقادهای وارد بر این نظام و طبقه‌بندی و تحلیل آنها نقاط ضعف و ناکارآمدی مبحث تعریف را نشان دهد و بر آن است که بخش تعریف در منطق سنتی فی الجمله مبحثی بی‌ثمر است که نه به کار تحصیل تعاریف جدید می‌آید و نه میتواند تعاریف دانشمندان را در علوم مختلف در خود جای داده و تحلیل و بررسی کند. پس از نقد این نظام تلاش کرده‌ایم شیوه‌ا...
متن کاملنقد و تحلیل تعاریف صوفی و تصوف
عرفان و تصوف اسلامی یکی از جریان‌های مهم فکری و فرهنگی است که از زمان پیدایش تاکنون تأثیرات فراوانی بر فرهنگ ایرانی ـ اسلامی و زبان و ادبیات فارسی بر جای گذاشته است. از این جهت ضروری است تا ابعاد مختلف این طریقه فکری و عملی شناخته شود. یکی از راه‌های شناخت هدف، موضوع و غایت این طریقه و پی‌بردن به ابعاد تاریخی، محتوایی و سیر تحولات آن بررسی و تحلیل تعاریفی است که مشایخ این طریقه از صوفی، عارف، ت...
متن کاملآسیبشناسی توصیف فعل مرکب در کتاب‌های دستور زبان فارسی (تعریف و اصطلاحات)
توصیف و بررسی فعل مرکب، بخش گسترده‌ای از پژوهش‌های زبان‌پژوهان (دستورنویسان و زبان‌شناسان) را دربرگرفته است؛ ولی گویا همچنان این موضوع در ابهام است. به‌نظر می‌رسد یکی از عوامل این ابهام، روش به‌کاررفته در پژوهش‌هاست. ازاین‌رو زمینۀ اصلی این بررسی توصیفی-تحلیلی، آسیب‌های پدیدآمده در روش پژوهش دربارۀ فعل مرکب است که در پنج بخش «تعریف، اصطلاحات، مثال‌ها، ملاک‌ها و دلایل» از کتب دستور زبان پژوهیدنی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 2
صفحات 149- 168
تاریخ انتشار 2016-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023